کد مطلب:231514 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:204
تفسیر سوره فاتحة الکتاب
17- مردی خدمت حضرت رضا علیه السلام آمد و عرض كرد: یابن رسول الله «الحمد لله رب العالمین» را برایم تفسیر كن.
فرمود: پدرم از جدم روایت می كرد كه مردی خدمت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام آمد و عرض كرد: «الحمد لله رب العالمین» را برای من تفسیر كن، علی علیه السلام فرمود:
خداوند متعال بندگان خود را از بعضی نعمت های خود آگاه ساخت، زیرا مردم قدرت ندارند همه نعمت های پروردگار را بشناسند و یا دریابند، زیرا نعمت های خداوند بسیار زیاد است و قابل شمارش نیست.
خداوند متعال در این هنگام فرمود: بگوئید: سپاس خداوندی را سزاست كه بر ما انواع نعمت ها را ارزانی داشت و آن خدا پرورش دهنده ی جهانیان است.
مقصود از «عالمین» همه مخلوقات از جماد و حیوان هستند، اما حیوانات را خداوند با قدرت خود در آن ها تغییر و تبدیل ایجاد كرده و آن ها را روزی داده و در تحت حمایت خود آنان را حفظ نموده و هر كدام را با مصلحت خود نگهداری
[ صفحه 500]
می كند.
اما جمادات خداوند با قدرت خود آنها را نگه می دارد و نمی گذارد به همدیگر برخورد كنند و یا به هم بچسبند، و آسمان را نگه داشته و نمی گذارد بر زمین اصابت كند و زمین را از فرورفتن حفظ كرده و خداوند به همه بندگان خود مهربان است.
سپس فرمود: «رب العالمین» یعنی مالك و خالق آنها، كه روزی را به طرف آنها می كشاند از جاهائی كه می دانند و یا نمی دانند.
روزی از طرف خداوند متعال برای همه می رسد و همه بندگان از آن استفاده می كنند، نه تقوای متقین چیزی بر آن می افزاید و نه معصیت معصیت كاران از آن می كاهد.
بین ما و روزی همواره یك پوششی هست، در حالی كه روزی صاحب خود را طلب می كند، و اگر یكی از شما از روزی خود فرار كند روزی او را تعقیب می كند، همان طور كه مرگ او را جستجو می كند.
خداوند متعال فرمود: بگوئید: سپاس خداوندی را سزاست كه ما را به نعمت ارزانی داشت و آنچه را كه در كتب گذشتگان اختیار كرده بود برای ما متذكر شد و در این جا مراعات محمد و آل محمد علیهم السلام و شیعیان آنها را كرد كه تا خداوند را در برابر فضیلتی كه به آنها داده سپاسگزار باشند.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی كه خداوند متعال موسی بن عمران علیه السلام را مبعوث فرمود، و او را به سخن گفتن با خود برگزید، و دریا را برای او شكافت و بنی اسرائیل را نجات داد و به موسی تورات و الواح را عطا
[ صفحه 501]
كرد، و مقام خود را در نزد خداوند یافت، گفت: خداوندا مرا آنطور گرامی داشتی كه هیچ كس را قبل از من آن طور گرامی نداشتی.
خداوند متعال فرمود: ای موسی مگر نمی دانی كه محمد در نزد من از همه فرشتگان و مخلوقات افضل است؟
موسی گفت: بارخدایا اگر محمد در نزد تو از همه مخلوقات گرامی تر است آیا در آل پیامبران كسی گرامی تر از آل من هست؟
فرمود: ای موسی مگر نمی دانی آل محمد علیهم السلام از همه اهل بیت پیامبران افضل هستند؟
موسی علیه السلام عرض كرد: بارخدایا اگر آل محمد علیهم السلام از همه افضل اند، آیا در میان امت های انبیاء امتی از امت من افضل هست؟
در صورتی كه تو امت مرا گرامی داشتی و فرمان دادی ابرها بر آنها سایه افكندند و در بیابان برای آنان از آسمان غذاهای گوناگون فرستادی، و دریا را برای آنها شكافتی؟
خداوند متعال فرمود: ای موسی آیا نمی دانی كه فضیلت امت محمد صلی الله علیه و آله مانند فضیلت او بر همه مخلوقات من است، موسی عرض كرد: بار خدایا امت او را به من بنما خداوند وحی فرستاد كه تو آن ها را نخواهی دید و اكنون وقت ظهور آنها نیست (تا آخر حدیث)
18- حضرت رضا علیه السلام از پدرش از حضرت صادق علیه السلام روایت كرده كه در تفسیر «اهدنا الصراط المستقیم» فرمود: خداوند می فرماید:
[ صفحه 502]
«ارشدنا الی الطریق المستقیم» یعنی ما را راهنمائی كن تا راهی كه ما را به محبت تو می رساند هدایت كند و ما را به دینت رهنمون گردد، و ما را منع كند تا دنبال هوی و هوسهای خود نرویم تا هلاك شویم، و یا به آراء و نظریات خود عمل كنیم و در نتیجه هلاك گردیم.
فرمود: پدرم از جدم روایت می كرد كه مردی خدمت حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام آمد و عرض كرد: «الحمد لله رب العالمین» را برای من تفسیر كن، علی علیه السلام فرمود:
خداوند متعال بندگان خود را از بعضی نعمت های خود آگاه ساخت، زیرا مردم قدرت ندارند همه نعمت های پروردگار را بشناسند و یا دریابند، زیرا نعمت های خداوند بسیار زیاد است و قابل شمارش نیست.
خداوند متعال در این هنگام فرمود: بگوئید: سپاس خداوندی را سزاست كه بر ما انواع نعمت ها را ارزانی داشت و آن خدا پرورش دهنده ی جهانیان است.
مقصود از «عالمین» همه مخلوقات از جماد و حیوان هستند، اما حیوانات را خداوند با قدرت خود در آن ها تغییر و تبدیل ایجاد كرده و آن ها را روزی داده و در تحت حمایت خود آنان را حفظ نموده و هر كدام را با مصلحت خود نگهداری
[ صفحه 500]
می كند.
اما جمادات خداوند با قدرت خود آنها را نگه می دارد و نمی گذارد به همدیگر برخورد كنند و یا به هم بچسبند، و آسمان را نگه داشته و نمی گذارد بر زمین اصابت كند و زمین را از فرورفتن حفظ كرده و خداوند به همه بندگان خود مهربان است.
سپس فرمود: «رب العالمین» یعنی مالك و خالق آنها، كه روزی را به طرف آنها می كشاند از جاهائی كه می دانند و یا نمی دانند.
روزی از طرف خداوند متعال برای همه می رسد و همه بندگان از آن استفاده می كنند، نه تقوای متقین چیزی بر آن می افزاید و نه معصیت معصیت كاران از آن می كاهد.
بین ما و روزی همواره یك پوششی هست، در حالی كه روزی صاحب خود را طلب می كند، و اگر یكی از شما از روزی خود فرار كند روزی او را تعقیب می كند، همان طور كه مرگ او را جستجو می كند.
خداوند متعال فرمود: بگوئید: سپاس خداوندی را سزاست كه ما را به نعمت ارزانی داشت و آنچه را كه در كتب گذشتگان اختیار كرده بود برای ما متذكر شد و در این جا مراعات محمد و آل محمد علیهم السلام و شیعیان آنها را كرد كه تا خداوند را در برابر فضیلتی كه به آنها داده سپاسگزار باشند.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی كه خداوند متعال موسی بن عمران علیه السلام را مبعوث فرمود، و او را به سخن گفتن با خود برگزید، و دریا را برای او شكافت و بنی اسرائیل را نجات داد و به موسی تورات و الواح را عطا
[ صفحه 501]
كرد، و مقام خود را در نزد خداوند یافت، گفت: خداوندا مرا آنطور گرامی داشتی كه هیچ كس را قبل از من آن طور گرامی نداشتی.
خداوند متعال فرمود: ای موسی مگر نمی دانی كه محمد در نزد من از همه فرشتگان و مخلوقات افضل است؟
موسی گفت: بارخدایا اگر محمد در نزد تو از همه مخلوقات گرامی تر است آیا در آل پیامبران كسی گرامی تر از آل من هست؟
فرمود: ای موسی مگر نمی دانی آل محمد علیهم السلام از همه اهل بیت پیامبران افضل هستند؟
موسی علیه السلام عرض كرد: بارخدایا اگر آل محمد علیهم السلام از همه افضل اند، آیا در میان امت های انبیاء امتی از امت من افضل هست؟
در صورتی كه تو امت مرا گرامی داشتی و فرمان دادی ابرها بر آنها سایه افكندند و در بیابان برای آنان از آسمان غذاهای گوناگون فرستادی، و دریا را برای آنها شكافتی؟
خداوند متعال فرمود: ای موسی آیا نمی دانی كه فضیلت امت محمد صلی الله علیه و آله مانند فضیلت او بر همه مخلوقات من است، موسی عرض كرد: بار خدایا امت او را به من بنما خداوند وحی فرستاد كه تو آن ها را نخواهی دید و اكنون وقت ظهور آنها نیست (تا آخر حدیث)
18- حضرت رضا علیه السلام از پدرش از حضرت صادق علیه السلام روایت كرده كه در تفسیر «اهدنا الصراط المستقیم» فرمود: خداوند می فرماید:
[ صفحه 502]
«ارشدنا الی الطریق المستقیم» یعنی ما را راهنمائی كن تا راهی كه ما را به محبت تو می رساند هدایت كند و ما را به دینت رهنمون گردد، و ما را منع كند تا دنبال هوی و هوسهای خود نرویم تا هلاك شویم، و یا به آراء و نظریات خود عمل كنیم و در نتیجه هلاك گردیم.